Yurtdışına konut satışlarında 2020’yi, rakip pazarlara kıyasla en az daralma oranıyla kapatan Türkiye, 2021’ye dünya gayrimenkul pazarında elini güçlendiren pek çok faktör ile girdi. Sektörün uluslararası pazarda referans noktası olan GİGDER’in (Gayrimenkul Yurt Dışı Tanıtım Derneği) Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Faruk Akbal, tüm bu avantajları ve Türkiye’nin dünya ligindeki hedeflerini aktardı.

Büyüklüğü 400 milyar dolara ulaşan uluslararası gayrimenkul pazarında ilk 10’da yer alan Türkiye, dünyanın en ağır pandemi etkileriyle mücadele ettiği yıl olan 2020’yi, rakip pazarlara kıyasla en az daralma oranıyla kapattı, yabancılara yapılan konut satışları 2020 yılında bir önceki yıla göre % 10,3 azalarak 40 bin 812 adet oldu. Böylece 2021 yılına yeni rekorlara ulaşma cesaretiyle giren Türkiye’nin dünya gayrimenkul pazarında elini güçlendiren etkenleri, sektörün uluslararası pazarda referans noktası olan Gayrimenkul Yurt Dışı Tanıtım Derneği’nin (GİGDER) Başkanı Ömer Faruk Akbal ile konuştuk.

Türkiye’yi dünya gayrimenkul liginde ön sıralara çeken nedenler nelerdir?
Pandemiyle birlikte uluslararası gayrimenkul yatırımlarında İspanya, Portekiz, Yunanistan gibi rakip pazarlardaki % 50-80 arasında değişen daralma ile kıyaslandığında Türkiye’de yaşanan % 10’luk küçülme, ‘pozitif yönde bir ayrışmayı’ ifade ediyor ve bu bizi cesaretlendiriyor.

Bu gösteriyor ki, yabancı yatırımcılar artık Türkiye’ye sadece hava, güneş, deniz ve misafirperverliğimiz için gelmiyor, bunlara ek olarak onlar için ülkemiz bugün sağlık hizmetleri altyapısıyla da fark yaratıyor. Dolayısıyla yabancı yatırımcılar emeklilik, sağlık, turizm, tatil ve eğitim gibi pek çok nedenle bugün Türkiye’yi tercih ediyor. Son dönemde online çalışmaların artmasıyla yabancı profesyonellerin de Türkiye’ye gelmeye başladığını görüyoruz.
Öte yandan, İstanbul’da bugün ortalama bir gayrimenkulün metrekare fiyatı 465 euro, Avrupa’da ise bu rakam 4-5 bin euro’ları geçiyor. Orta ve uzun vadede fiyatların yükselmesini beklediğimiz gayrimenkul pazarı, Türkiye’de gayrimenkulü gelecekte getiri kazandıracak en önemli enstrümanlardan biri yapıyor.

Türkiye’ye gelen yabancı yatırımcı profili son dönemde nasıl değişti?
Artık sadece Körfez yatırımının geldiği bir Türkiye’den bahsetmiyoruz. Yıllık 50 milyar doların üzerinde yatırımla dünyanın en büyük gayrimenkul yatırımcısı olan Çin, Türkiye’den konut talebini ikiye katladı. Rusya’nın yanı sıra Kazakistan, Azerbaycan gibi Türkiye coğrafyasına yakın olan kardeş ülkelerin de artışını görüyoruz.
İran sıralamada yeniden liderliği aldı, bu yöndeki artışların süreceğini tahmin ediyoruz. Bununla birlikte Suudi Arabistan rakamlarında da önemli artışlar olacağını tahmin ediyoruz. İngiltere’nin konut alımlarını düşürmediğini görüyoruz. Amerikalıların konut talebini ise 2020 yılının son 4 ayında 2019 yılının son 4 ayına göre % 50 artırması yeni gelişmeler arasında yer alıyor.
Pakistan ve Hindistan da bizim için önemli potansiyel pazarlar. GİGDER olarak alımları genellikle ABD, İngiltere ve Kıta Afrikası’na yoğunlaşan Hindistanlılar’ın Türkiye’ye yönelik ilgisini artıracak faaliyetlere yoğunlaşıyoruz. Özbekistan da ileride ilk 20’de görmeyi beklediğimiz potansiyel bir pazar.

GİGDER 1 yıl önce kuruldu, bu sürede sektöre ne gibi katkılarınız oldu?
Pandemi dönemine rağmen çalışmalarımız, sektörel temaslarımız ve sektörü iyileştirici çalışmalarımız durmadı. Bunların en önemlileri arasında yer alan ve İTO işbirliğiyle 6 farklı dilde hazırladığımız ‘İstanbul’da Mülk Edinme Rehberi’, yabancı yatırımcıya yol gösteren ve yatırıma dair her türlü sorusuna cevap olan bir çalışma oldu. GİGDER olarak saha rapor araştırmaları ve anket çalışmaları gerçekleştiriyoruz. Bu çalışmalar vasıtasıyla Türkiye’ye yatırım yapmış olan yabancı yatırımcıların eğilimini, beklenti ve şikayetlerini daha iyi ölçümleyebildik.
Bu kapsamda pazar araştırma şirketi AGS Global işbirliğiyle yaptığımız ‘Rekabet ve İlham: Türkiye’de Yabancı Gayrimenkul Yatırımlarının Geleceğini İhracat Odaklı Yeniden Düşünmek’ adlı araştırma, oldukça ses getirdi. Araştırmayı Türkiye’nin 12 şehrinde gayrimenkul yatırım geçmişi bulunan, 48 ülkeden toplam 410 uluslararası yatırımcıyla 8 dilde gerçekleştirildik ve Türkiye pazarındaki yabancı yatırımcı eğilimlerini olduğu kadar İngiltere pazarını da derinlemesine inceledik.
Yabancı yatırımcılara satış yapan firmaların, hizmet veren kuruluşların, aracı kurumların ve geliştirici firmalarının sahip olması gereken standartları belirleyen ve onları sertifikalandırmaya yönelik taslak bir çalışma hazırlayarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile paylaştık. Sektörde kaliteli hizmet ve güveni artıracak bu çalışmayı çok önemsiyoruz, konuyla ilgili kamunun da gerekli noktalarda regülasyonlar yaparak bunları hayata geçirmesini arzu ediyoruz.

2021’de GİGDER’i hangi farklı çalışmalarla göreceğiz?
Yabancı yatırımcıların bilinçlendirilmesine yönelik çalışmalarımız devam edecek. Bu noktada GİGDER olarak yabancı yatırımcıların Türkiye’ye yatırım yapma sürecinde herhangi bir konuda karşılaşabilecekleri uyuşmazlıklarda bir çözüm noktası olma konusunda tüm girişimlerimize devam ediyoruz. Uluslararası lobi ve tanıtım faaliyetlerini artırmayı hedefliyoruz. Türkiye’de bir ‘uluslararası gayrimenkul zirvesi’ gerçekleştirmeyi hayal ediyoruz. Dünyadaki tüm uluslararası gayrimenkul oyuncularının dikkatini İstanbul’a çekecek, bunun İstanbul’u uluslararası bir gayrimenkul yatırım merkezi haline getirecek önemli bir etkinlik olmasını hedefliyoruz. Gayrimenkulde uluslararası önemli konuşmacıların da bulunacağı, önemli isim ve kuruluşların davet edileceği bu etkinliğin her yıl düzenli olarak yapılmasını sağlamak da bir diğer hayalimiz.

Yabancıların belli bir rakamın üzerinde yatırım yaptıkları takdirde, Türkiye’de uzun süre ikamet izni alabilecekleri bir düzenlemenin yapılması da beklentilerimiz arasında yer alıyor. Örneğin ileride minimum 100 bin dolar yatırım yapan bir yabancının elde edeceği Turkuazkart ile 5 yıllık ikamet izni alabilmesini istiyoruz. Bu konudaki hazırlık çalışmamız sürüyor.

Dijitalleşmeyi başarıp proaktif çözümler sunan firmalar 2020 yılında kazandı, 2021 yılında bu eğilimin daha da ilerlemesi, buna bizim de önderlik etmemiz kaçınılmaz. Yabancı yatırımcıların Türkiye’ye gelmeden de konut satın alabilmesini kolaylaştırmak yönünde atılacak adımlar var. Sadece özel sektörün dijitalleşmesi yetmez, kamu kuruluşları da bu yönde ilerlemeli. Zaten kamuda da bu alanda Web-Tapu gibi yabancı yatırımcıların online olarak tapu hizmetleri alabileceği platformlar oluşturuldu, güzel adımlar var.